Bạn có một trang trại và nghe thấy tiếng chó sói đồng cỏ từ xa và lo lắng về đàn gia súc của mình? Bạn đã bao giờ nhìn thấy một con chó màu nâu khổng lồ trên cánh đồng dê của một nông dân khác và tự hỏi nó có thể là giống gì chưa? Nó có thể là một Kangal. Hãy khám phá giống chó mạnh mẽ này và xem nó có đáp ứng nhu cầu của bạn không.
Một trong những điều quan trọng nhất cần biết trước khi thêm Kangal vào trang trại của bạn là chúng có thể nằm trong danh sách những con chó nguy hiểm của chính quyền địa phương của bạn. Điều này chủ yếu là do chúng đứng đầu bảng xếp hạng về lực cắn. Nếu một con Kangal cắn, nó có khả năng gây sát thương rất lớn và đó phải là điều cần cân nhắc nếu bạn muốn nuôi một con.
Kangal cần có một công việc để làm. Mặc dù một số nông dân cho phép chúng vào nhà, chúng không phải là thú cưng nuôi trong nhà. Kangal là một dạng chó chăn được biết đến là chó bảo vệ gia súc LGD (Livestock Guardian Dog). Giống như Great Pyrenees và Anatolian Shepherds, một con Kangal không có công việc để làm có thể có những hành vi phiền toái do chán nản.
Lịch sử
Để hiểu lịch sử của Kangal, người ta cũng phải hiểu lịch sử của Anatolian Shepherd. Akbash, Turkish Boz, Anatolian Shepherd và Kangal được phát triển để bảo vệ đàn cừu khỏi những kẻ săn mồi lớn như gấu và chó sói. Công việc của chúng đòi hỏi phải đủ dịu dàng để săn sóc những chú cừu non mới sinh, đủ phục tùng để lắng nghe người chăn cừu, nhưng đủ quyết liệt và thông minh để đặt mình giữa gấu và cừu non và đưa ra những quyết định sống chết trong tích tắc.
Tổ tiên của giống chó này có khả năng là chó Molosser (loại chó ngao) có từ năm 600 trước Công nguyên. Kangal giống với chó ngao nhưng nhẹ hơn và nhanh nhẹn hơn. Một giả thuyết về nguồn gốc của cho Kangal cho rằng chúng đến Anatolia (Thổ Nhĩ Kỳ) vào thế kỷ 11 cùng với các bộ lạc Turkic di cư từ châu Á.
Có tranh luận về việc liệu Chó chăn cừu Anatoli và Kangal có phải là những giống riêng biệt hay không. Một số người cho rằng thuật ngữ “Chó chăn cừu Anatolia” là một thuật ngữ chung cho bất kỳ chú chó chăn cừu nào từ Anatolia, trong khi Kangal là một giống chó cụ thể. Tại thời điểm này, American Kennel Club (AKC) chỉ công nhận Chó chăn cừ Anatolia, trong khi United Kennel Club (UKC) chỉ công nhận Kangal.
Tính cách
Kangal là sản phẩm của nhiều thế kỷ lai tạo cho một mục đích duy nhất: bảo vệ các loài mà chúng được phân nhiệm vụ. Chúng sẽ đặt mình trực tiếp giữa kẻ săn mồi và đàn hoặc đàn của chúng. Chúng cũng thể hiện những xu hướng bảo vệ này đối với con cái trong gia đình mình và định vị bản thân để bảo vệ những người trong gia đình trước bất kỳ thứ gì hoặc bất kỳ ai mà chúng coi là mối đe dọa.
Kangal không phải là một thú cưng trong gia đình đích thức. Mặc dù gắn bó sâu sắc với những người nuôi mình, nhưng chúng khao khát có mục đích và cần coi chủ nhân của mình là “lãnh đạo” chứ không phải một người cần được bảo vệ. Những người nuôi chó thiếu kinh nghiệm có thể thấy mình bị choáng ngợp bởi giống chó thông minh và rất nhạy cảm này. Kangals mạnh mẽ như vậy, nhưng chúng rất nhạy cảm và do đó cần một huấn luyện viên kiên quyết nhưng nhẹ nhàng.
Kangals có thể quá mệt mỏi để chơi vào ban ngày vì chúng dành phần lớn thời gian trong đêm để sủa và kiểm soát hàng rào để xua đuổi những kẻ săn mồi. Chúng hiền lành và tình cảm với gia đình, đặc biệt là với trẻ em. Chúng cần thời gian dài để trưởng thành hẳn và những con chó đến hai tuổi vẫn có thể biểu hiện những hành vi của chó con. Hãy nhớ rằng chúng có thể xô ngã trẻ nhỏ vì quá phấn khích.
Kích cỡ và Ngoại hình
Chiều cao chung của Kangal dao động từ 71 đến 81 cm ở mắt vai và từ 41 đến 66 kilogram. Chân dài và ngực sâu, Kangal có thể di chuyển với tốc độ đáng ngạc nhiên.
Chú là những chú cho dành cho công việc chăn dắt đặc do đó phải dành nhiều thời gian đi qua các cánh đồng. Vì vậy sức khoẻ của chúng cũng tốt hơn so với nhiều giống khác. Với cái đầu rộng, nhọn và đôi mắt tròn từ màu nâu sâu đến hổ phách, biểu cảm của Kangal phản ánh sự thông minh dịu dàng.
Ở Thổ Nhĩ Kỳ, những người chăn cừu thường cắt tai của Kangals để giảm thiểu nguy cơ bị thương nặng do chiến đấu với những kẻ săn mồi. Những chú chó khổng lồ này trông lực lưỡng và cơ bắp. Một đặc điểm khác biệt của Kangal là cách nó đặt đuôi.. Đuôi của chúng buông thõng xuống với độ xoăn nhẹ khi thoải mái và cuộn chặt đuôi, cao qua lưng khi cảnh giác.
Bộ lông và Màu sắc
Bộ lông kép của Kangal bảo vệ chúng khỏi sự khắc nghiệt của cả thời tiết nóng và lạnh. Lớp lông tơ mềm và dày và vào mùa đông, bảo vệ cho cơ thể khỏi cái lạnh. Trong thời tiết ấm áp, lớp lông dày mùa đông rụng đi nhiều để lại lớp lông phẳng hơn, mát hơn cho mùa hè.
Tiêu chuẩn giống chó yêu cầu con chó phải có màu rám nắng nhạt, vàng xỉn hoặc xám thép, tùy thuộc vào lượng lông đen hoặc xám ở lớp lông bảo vệ bên ngoài của nó. Khuôn mặt chúng cũng “mang” một chiếc mặt nạ đen có thể che hoàn toàn mõm hoặc trên đỉnh đầu, với đôi tai đen. Đầu đuôi của đuôi cũng thường có màu đen.
Điều kiện sống
Mặc dù không dễ trốn thoát và đi lang thang như chó núi Pyrénées, nhưng hãy làm rào chắn an toàn. Chiều cao của chúng giúp chúng dễ dàng trèo ra ngoài và khả năng đào bới cũng có khả năng chui qua hàng rào. Chúng có xu hướng đào hố để nằm cho mát khi thời tiết nóng
Với việc xã hội hóa sớm và huấn luyện cẩn thận, bạn có thể huấn luyện chó của mình để bảo vệ gia cầm. Mặc dù có bản năng bảo vệ mạnh mẽ, nhưng người nông dân phải làm việc với chó chăn của họ và chỉ dẫn cách chúng tương tác với đàn, đặc biệt là trong thời gian sinh sản. Một số nông dân sử dụng chó chăn LGD khuyên nên bắt đầu nuôi chó con trong một chuồng gần đàn gia sức, trong khi một số khác cho phép chó con được nuôi ngay trên đồng cỏ để học từ mẹ chúng.
Kangals nói chung phải được huấn luyện để hòa đồng với bất kỳ động vật nào mà chúng đã giao du. Bất kỳ động vật hoang dã hoặc vật nuôi lạ nào cố gắng băng qua đồng cỏ của anh ta đều có thể bị đuổi đi. Nếu chó của bạn sẽ làm việc với những con chó khác trong trang trại, hãy giới thiệu chúng một cách cẩn thận và đừng mong đợi Kangal của bạn sẽ chào đón những con chó của hàng xóm của bạn. Không gian của đàn gia súc mà chúng chịu trách nhiệm là thiêng liêng đối với chúng và chúng sẽ đuổi những kẻ xâm nhập trái phép.
Huấn luyện
Chó Kangal và các chó chăn gia súc (LGD) nói chung có tính cách độc lập vì trong vai trò bảo vệ, người chăn nuôi có thể không có mặt để hướng dẫn hành động khi có nguy hiểm và kẻ săn mồi tấn công. Hầu hết các chó LGD đều có tính độc lập này, nhưng việc huấn luyện chúng có thể đặt ra một thách thức do tính đặc trưng này.
Chó chăn gia súc cần nhận thức được chủ của mình như là người lãnh đạo của đàn. Đừng nhầm tính độc lập của chúng với tính bướng bỉnh. Thực tế, chúng rất nhạy cảm và có thể trở nên thụ động nếu bị trừng phạt quá mạnh. Tất cả các chó LGD cần được xã hội hóa từ khi còn nhỏ.
Nếu bạn muốn chó Kangal của mình bảo vệ một loài cụ thể, hãy xã hội hóa chúng với loài đó từ sớm. Chó LGD thường tạo mối quan hệ tự nhiên hơn với gia súc có bốn chân hơn là gia cầm, vì vậy hãy giám sát và hướng dẫn gần gũi hơn cho chó con nếu bạn có ý định giao nhiệm vụ cho chúng săn sóc một loài gia cầm nào đó. Nếu bạn sống trên một trang trại có nhiều khách đến thăm, hãy để cho chó của bạn có cơ hội quan sát cách bạn tương tác với người lạ. Một chú Kangal sẽ học những gì bạn làm.
Hãy hướng dẫn dịu dàng cho giống chó cao quý, nhạy cảm này. Kích thước của chúng có thể làm cho người khác sợ.
Sức khoẻ
Chứng loạn sản xương hông và khuỷu tay
Giống như nhiều giống chó khổng lồ, Kangals có nguy cơ mắc chứng loạn sản xương hông và khuỷu tay. Việc chọn một con trưởng thành hoặc con non từ bố mẹ đã được Tổ chức Chỉnh hình cho Động vật (OFA-thử nghiệm) kiểm tra giúp giảm thiểu rủi ro, nhưng chứng loạn sản cũng xảy ra do sự phát triển nhanh chóng khi còn nhỏ. Dinh dưỡng được thiết kế cho chó con giống lớn là điều bắt buộc. Loạn sản khớp ở hông và khuỷu tay thường có biểu hiện lờ đờ, cứng khớp nói chung và các dấu hiệu đau.
Chế độ dinh dưỡng
Chó con đang phát triển ăn nhiều hơn so với chó trưởng thành. Hãy tuân theo bảng hướng dẫn dinh dưỡng trên bao bì thức ăn chó, nhưng hãy chọn một loại thức ăn dành riêng cho chó con của các giống lớn. Các công thức này giúp giảm nguy cơ các vấn đề về cơ xương như khớp hông bị lệch do tăng trưởng nhanh chóng.
Khi trưởng thành, chó của bạn có thể ăn từ ba đến bốn chén mỗi ngày, nhưng trong mùa đông có thể cần nhiều hơn để duy trì tình trạng cơ thể. Mặc dù nhiều chủ nuôi giống chó chăn gia súc, bổ sung thức ăn bằng thức ăn từ phần thịt đã qua chế biến, nhưng việc chọn một loại thức ăn hạt dành cho chó giống lớn cũng là một sự lựa chọn tốt.
Có sẵn các máng ăn tự do lựa chọn để đặt trên đồng cỏ cho những chú chó đang làm việc của bạn, nhưng nếu bạn nuôi chó cùng với dê, dê có thể lấy mất thức ăn. Bạn có thể không cần lo lắng quá nhiều nếu chó của bạn không ăn sạch thức ăn sau mỗi bữa, có thể là chúng không đói, miễn là chó duy trì tình trạng cơ thể tốt. Chó Kangal trưởng thành ăn ít hơn so với các giống chó lớn khác.
Chăm sóc và làm đẹp cho chó Kangal
Bộ lông của chó Kangal luôn mượt mà và chống nước. Nếu chó của bạn đi qua khu vực có chứa cây gai và các loại cây bám khác, hãy kiểm tra hàng ngày để loại bỏ chúng trước khi làm kích ứng da của chó. Vì lông của chúng dày, nên bạn hãy luồn tay qua lớp lông để kiểm tra xem có ve chó không, đặc biệt sau tai và dưới cổ.
Chó Kangal, giống như các loại chó có lớp lông kép khác, rụng lông mạnh vào mùa xuân khi chúng mất lớp lông tơ vào mùa đông. Một cây chải lông có thể giúp làm nhanh quá trình này và làm cho chó của bạn thoải mái hơn khi nhiệt độ tăng cao. Nhiều loại chó LGD thích đào một cái hố để nằm mát mẻ hơn khi hè tới và có thể thích ngồi trong một cái bể nước nhỏ ở một góc bóng râm trên đồng cỏ vào những ngày nóng nhất.
Giá chó con Kangal
Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ có quản lý chặt chẽ việc nuôi dưỡng giống chó này. Do đó, mua được một chú chó Kangal thuần chủng từ Thổ Nhĩ Kỳ ở Việt Nam là rất khó.
Vì lý do này, giá của một chú chó Kangal rất cao, khoảng 22.080.000 – 27.600.000 VND/bé. Tuy nhiên, giá bán cũng có thể tăng lên đến 92.000.000 VND, phụ thuộc vào cá thể.
Ưu, nhược điểm khi nuôi chó Kangal
Nói chung, giống chó này có những đặc điểm sau:
- Là một giống chó khổng lồ phù hợp với cuộc sống nông trại. Hãy cho Kangal tiếp xúc sớm với bất kỳ loại gia súc nào mà chúng sẽ bảo vệ.
- Chúng thường yên tĩnh hoặc ngủ vào ban ngày sau khi tuần tra xung quanh trang trại suốt đêm.
- Là một chú chó độc lập và coi chủ của mình như người lãnh đạo (Alpha).
- Bảo vệ những con non nhưng có thể trở nên nguy hiểm đối với những gì chúng coi là mối đe dọa.
- Trung thành với gia đình và gia súc mà chúng đã gắn bó.
- Rất nhạy cảm với sự đối xử tàn nhẫn. Một lời khiển trách nghiêm khắc có thể làm tổn thương tâm hồn của chó Kangal.
- Cần một khuôn viên rộng lớn, được rào kín an toàn (rào không thể leo qua hoặc đào dưới).
- Có thể sủa vào ban đêm khi các mối đe dọa hoạt động, điều này ngăn chặn hầu hết các mối đe dọa nhưng có thể làm phiền hàng xóm của bạn.
Lời kết
Vẫn có cuộc tranh luận về việc liệu Anatolian Shepherd và Kangal có phải là cùng một giống chó hay hai giống chó riêng biệt. Tại Hoa Kỳ, bạn sẽ thấy nhiều chú chó bảo vệ gia súc được gọi là Anatolian Shepherd, nhưng thực chất đó lại là những con chó Kangal thuần chủng. Về tính cách, hai giống này có những ưu điểm tương tự. Cả hai đều là người bảo vệ đáng tin cậy cho gia súc và trang trại. Tuy nhiên, chúng khác biệt với Chó núi Pyrénées được sử dụng nhiều hơn ở việc sủa ít hơn, là người bảo vệ ranh giới hơn là thành viên của đàn, và có lông nhẹ hơn có thể mang lại lợi thế trong những bang Đông Nam nóng ẩm.
Việc thêm một chú Kangal vào trang trại của bạn mang đến những thách thức đồng thời cũng có khả năng mang lại giá trị to lớn. Hãy kiểm tra kỹ hàng rào trước khi mang chú chó về nhà. Hãy đảm bảo chó của bạn có thể tiếp cận nơi trú ẩn khỏi gió, mưa và ánh nắng để bảo vệ cừu hoặc dê của bạn. Nếu đây là lần đầu tiên bạn tiếp xúc với một giống chó bảo vệ gia súc, hãy tìm người hướng dẫn trong cộng đồng nông nghiệp địa phương. Nếu không có sẵn, hãy đọc các nguồn tài liệu trực tuyến đặc biệt dành cho chó làm việc. Bạn có thể gặp thông tin mâu thuẫn, nhưng bạn sẽ được hưởng lợi từ sự khôn ngoan của hàng trăm người đã có nhiều năm kinh nghiệm. Hãy học từ những sai lầm của họ để bạn không phải mắc phải.
Cảm ơn các bạn đã đọc bài tại ChoCung.net
Bài viết có tham khảo nguồn: LoveYourDog.com
